ความผิดปกติทางจิตหลัง 'อุบัติเหตุ' อันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้กับทุกคน

Post-traumatic stress disorder  (PTSD) เป็นความผิดปกติทางจิตใจภายหลังภยันตราย เป็นอาการทางจิตที่อาจเกิดขึ้นหลังเกิดอุบัติเหตุที่รุนแรงทางร่างกาย และจิตใจ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย

PTSD ความผิดปกติทางจิตใจภายหลังภยันตราย พบได้บ่อยแค่ไหน ?

ผศ. นพ. พนม เกตุมาน จิตแพทย์จากคลินิคจิต-ประสาท ระบุว่า “อาการ PTSD พบมากเป็นอันดับ 4 ของโรคทางจิตเวชทั้งหมดความชุกชั่วชีวิต (life time prevalence)พบร้อยละ 10.3 ในผู้ชายและ ร้อยละ 18.3 ในผู้หญิง โรคนี้เป็นที่รู้จักหลังจากแพทย์พบอาการทางจิตใจในทหารผ่านศึกที่ผ่านการสู้รบรุนแรงถึงคุกคามชีวิต หรือมีเพื่อนเสียชีวิต”

“นอกจากนี้ PTSD อาจพบได้ในเหตุการณ์ภัยรุนแรงทุกชนิด หรือสถานการณ์อื่น ๆ เช่น ภัยธรรมชาติ  อุบัติเหตุ หรืออุบัติภัยหมู่ การถูกทำร้ายทางร่างกายหรือทางเพศ การถูกทารุณทางเพศ การถูกข่มขืน  ถูกทรมาน เด็กที่อยู่ในบ้านที่มีความรุนแรง คนที่อยู่ในเหตุการณ์สงคราม หรือการก่อการร้ายที่นับวันมีมากขึ้นในอนาคต ภัยที่คุกคามรุนแรงเกินภัยปกติที่คนเผชิญเหล่านั้น ล้วนทำให้เกิด PTSD ได้เช่นกัน  การศึกษาในระยะหลังพบว่า คนทั่วไปส่วนใหญ่มีโอกาสพบภัยพิบัติอย่างน้อยหนึ่งครั้งในชีวิต และร้อยละ 25 ของผู้ที่ประสบภัยดังกล่าวจะเกิดโรค PTSD”

อันตรายแค่ไหน เสี่ยงอาการ PTSD

ลักษณะของภัยพิบัติที่ทำให้เกิดผลเป็น PTSD ได้ต้องมีลักษณะรุนแรงมากเพียงพอที่จะทำให้เกิดอาการและปัญหาในการปรับตัวได้อย่างเรื้อรังในคนส่วนใหญ่ที่เผชิญภัยพิบัตินั้น ไม่ใช่เหตุการณ์ที่ทำให้เกิดความเครียดธรรมดา หรือการสูญเสียตามปกติที่พบในชีวิต แต่เป็นสถานการณ์ที่รุนแรงนอกเหนือจากเหตุของความเครียดปกติของชีวิต และมีลักษณะคุกคามต่อชีวิตของผู้นั้น หรือคนอื่น ๆ จนทำให้เกิดความกลัว ความหวาดหวั่นอย่างรุนแรง และความรู้สึกช่วยเหลือแก้ไขไม่ได้ ผู้ประสบภัยอยู่ในเหตุการณ์นั้น อาจได้เห็นผู้อื่นบาดเจ็บและเสียชีวิต แต่ตนเองรอดชีวิตมาได้ ในเหตุการณ์มีการเสียชีวิต หรือความเสียหายอย่างมาก เช่น

ภัยธรรมชาติ - พายุ น้ำท่วม สึนามิ แผ่นดินไหว

ภัยจากมนุษย์ - อุบัติเหตุ การก่อการร้าย ข่มขืน ทรมาน ปล้น ลักพาตัว ฯลฯ

อาการของ PTSD

อาการของ PTSD อาจมีอาการหนักเบารุนแรงแตกต่างกัน แต่อาจพบลักษณะที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนี้

 

 

เรื่องอื่นๆ